Dagboek duurzame financiering #2: Gevolgen van IPCC en de weg naar COP 26 Glasgow

"COP 26 zal aantonen hoe serieus de wereldgemeenschap duurzaamheid echt neemt”

Voordat we inzoomen op wat ons te wachten staat, wil ik u eerst meenemen op de reis waar wij als wereldgemeenschap vandaan komen. Ik loods u ook door alle afkortingen heen, zodat het duidelijk wordt en we op één lijn zitten.

De basis van de besprekingen over de klimaateffecten is reeds in 1992 gelegd, tijdens de Earth Summit in Rio de Janeiro, door de vorming van het United Nations Framework Convention on Climate Change (196 landen zijn daarbij betrokken). Op basis hiervan komt sinds 1995 jaarlijks de zogenaamde Conference of Parties ("COP") bijeen.

Sommige verdragen hebben tot baanbrekende resultaten geleid:

Waar staat het IPCC voor en hoe staat dit in verband met COP 26?

Het zogeheten Intergovernmental Panel on Climate Change ("IPCC") werd opgericht om de deskundigheid op het gebied van wereldwijde klimaatwetenschap op een alomvattende en op consensus gerichte manier te bundelen. Het eerste IPCC-rapport over de opwarming van de aarde werd gepubliceerd in 1990; het zesde evaluatierapport is onlangs verschenen. Het IPCC-rapport is gestructureerd als een samenvatting van recent wetenschappelijk onderzoek rond klimaatverandering en dient regelmatig als ruggengraat voor discussies/onderhandelingen rond de COP. Het laatste IPCC-rapport heeft duidelijk gemaakt dat ernstige klimaatgevolgen in 2021 als het nieuwe normaal moeten worden beschouwd en dat 2021 misschien de geschiedenis zal ingaan als een van de betere jaren. Hier zijn enkele hoogtepunten voor u samengevat:

De mondiale oppervlaktetemperatuur zal volgens alle in aanmerking genomen emissiescenario's blijven stijgen tot ten minste halverwege de eeuw. De doelstellingen voor de opwarming van de aarde zullen in de loop van de 21e eeuw worden overschreden, tenzij de uitstoot van kooldioxide (CO2) en andere broeikasgassen in de komende decennia sterk wordt verminderd.

Veel veranderingen in het klimaatsysteem worden groter in direct verband met de toenemende opwarming van de aarde. Het gaat onder meer om een toename van de frequentie en intensiteit van hitte-extremen, hittegolven op zee en hevige neerslag, landbouw- en ecologische droogte in sommige regio's, een groter aantal hevige tropische cyclonen en een afname van het zee-ijs, de sneeuwlaag en de permafrost in het Noordpoolgebied.

Aanhoudende opwarming van de aarde zal naar verwachting leiden tot een verdere intensivering van de mondiale watercyclus, met inbegrip van de variabiliteit daarvan, de mondiale moessonneerslag en de ernst van natte en droge gebeurtenissen.

Hoe meer CO2-emissies er tot halverwege deze eeuw plaatsvinden, hoe minder doeltreffend de mitigatie-inspanningen zullen zijn om de accumulatie van CO2 in de atmosfeer af te remmen.

Veel veranderingen ten gevolge van broeikasgasemissies in het verleden en in de toekomst zijn eeuwen tot millennia lang onomkeerbaar, vooral veranderingen in de oceanen, de ijskappen en het mondiale zeeniveau.

Waar het vijfde evaluatierapport over de stand van zaken van de klimaatverandering in 2013 door Helle Bank Jorgensen (CEO Bevoegde Raden van Bestuur) is samengevat met de woorden "Betaal nu of betaal met rente in de toekomst", moet de samenvatting voor het zesde evaluatierapport gelezen worden als:

"Betaal nu om de klimaatverandering tegen te gaan of wees u ervan bewust dat in de toekomst uw zakken misschien niet diep genoeg zijn om te betalen"

Ik weet dat het heroïsch klinkt, maar voel je vrij om jezelf te overtuigen door het lezen van het volledige rapport. Dus wat doen we hiermee en wat moeten en kunnen we verwachten van COP 26 (#nopressure)?

Ik stel u de vier belangrijkste doelstellingen van COP 26 voor en deel mijn verwachtingen daarover met u.

De wereldwijde netto-nulwaarde veiligstellen tegen het midden van de eeuw en 1,5°C binnen bereik houden

Enkele feiten op een rijtje:

• In 2020 was er al een wereldwijde temperatuurstijging van +1,2°Celsius

• Op basis van het huidige beleid van de partijen wordt een wereldwijde temperatuurstijging van +2,9°Celsius voorspeld (als we uitgaan van de huidige beloften en doelstellingen in plaats van het huidige beleid, is de voorspelling +2,4°Celsius).

• 75 landen (van de 196) hebben sinds 2015 hun oorspronkelijke emissiereductiedoelstellingen niet geactualiseerd

Aanpassing om gemeenschappen en natuurlijke habitats te beschermen

Volgens het programma wordt de nadruk gelegd op

• ecosystemen beschermen en herstellen;

• het opzetten van verdedigingswerken, waarschuwingssystemen en veerkrachtige infrastructuur en landbouw om verlies van huizen, middelen van bestaan en zelfs levens te voorkomen.

Financiële middelen vrijmaken

Deze doelstelling is geïdentificeerd als de belangrijkste afhankelijkheid voor 1 + 2:

• In het kader van de Overeenkomst van Parijs hebben de ontwikkelde landen zich verbonden om tegen 2020 ten minste 100 miljard dollar per jaar aan klimaatfinanciering vrij te maken (=> meest recente stand van zaken in 2018: 78,9 miljard dollar).

• "Internationale financiële instellingen moeten hun rol nemen (...) die nodig is om wereldwijd netto nul te bereiken".

Samenwerken om te leveren

Tijdens COP 26 is het de bedoeling om:

• De laatste hand te leggen aan het "Paris Rulebook" (de gedetailleerde regels die de Overeenkomst van Parijs operationeel maken).

• "Versnelde actie om de klimaatcrisis aan te pakken door samenwerking tussen regeringen, bedrijven en het maatschappelijk middenveld".

Mijn verwachtingen:

Ik verwacht geen belangrijke afspraken over het aanscherpen van nationale CO2-emissiebudgetten op grote schaal, vanwege:

• Grote geschillen over financiering klimaattrajecten, al in het verleden

• Aanzienlijke toename van nationale schulden als gevolg van de huidige pandemie

• De huidige crisis vergroot de macrorisico's en zet de mondiale gemeenschap / interactie onder druk

• Aanhoudende tendens naar bilaterale vs. multilaterale overeenkomsten in de internationale politiek van leidende economieën

De recente klimaatgebeurtenissen, met name in de ontwikkelde landen, zouden echter kunnen leiden tot een bredere acceptatie van de harde doelstelling van 1,5°C, in plaats van dit verwachte omslagpunt simpelweg als een ambitie te beschouwen. Verder hoop ik dat de ambitieuze agenda/beleidsmaatregelen van de EU als blauwdruk zullen dienen voor de manier waarop de overgang van economieën wereldwijd kan worden gefaciliteerd.

Om uit te splitsen wat dit kan betekenen voor u, mij en de organisatie waarin wij werkzaam zijn:

• Beleidsmakers zullen sociale en milieukosten moeten integreren, wat waarschijnlijk zal leiden tot een prijs op koolstofdioxide en op lange termijn mogelijk op andere broeikasgasemissies, wat verschillende industrieën zal beïnvloeden (zowel positief als negatief).

• Vooral in de ontwikkelde landen kunnen nationale doelstellingen inzake emissiereducties leiden tot een sterkere kanalisering van middelen naar emissievriendelijke industrieën / activiteiten.

• Organisaties die geen redelijke toezegging doen om in de toekomst netto-nul te zijn, zullen meer en meer problemen ondervinden van belanghebbenden.

Wat verwacht ik van mijn blog gemeenschap:

• Uw steun en erkenning dat klimaatcompetente beleidsmakers nodig zijn in de economie omdat dit een buitengewone bedreiging is voor uw bedrijf, uw werknemers, uw leveranciers, uw klanten en al uw andere belanghebbenden

• Bepaal of uw bedrijf deel is van het probleem of deel van de oplossing.

• Wees transparant en maak bekend of/hoe uw bedrijf strategische plannen en prioriteiten beoordeelt/verandert.

Radicale ambities vergen radicale veranderingen, dit stopt niet bij uw voordeur. De klimaatverandering wordt niet alleen in de EU gewonnen, het is onvermijdelijk dat u uw eigen gewoonten verandert en de toeleveringsketens aanspreekt op de gevolgen voor het klimaat. Als u vasthoudt aan uw gewoonten, kan (en moet) daar een prijs tegenover staan als compensatie. Alle organisaties (ook de mijne) zullen zich moeten aanpassen om concurrerend te blijven en oplossingen te vinden om onze klanten te ondersteunen en tegelijk het milieu niet te schaden. Dit zal niet veranderen in de loop van COP 26. Wat van essentieel belang is, is of we dit tot een gemeenschappelijke taak van de wereldgemeenschap kunnen maken of dat de verschillende economische en geopolitieke belangen rond de partijen misschien te groot zijn om te overwinnen. Hier krijgen we misschien meer antwoorden als de partijen "de daad bij het woord voegen" (wat waarschijnlijk ook de druk op toekomstige zakken zou verlichten, om terug te komen op mijn oorspronkelijke statement).

"Dit is het decennium waarin we beslissingen moeten nemen om de ergste gevolgen van een klimaatcrisis te vermijden [...] Goede ideeën en goede bedoelingen zijn niet goed genoeg." (Joe Biden, president van de Verenigde Staten van Amerika)

Met vriendelijke groeten,Stefan

Bij ABN AMRO is duurzaamheid meer dan een modewoord. Wij zetten ons actief in om bedrijven met een duurzame focus te ondersteunen. Wij bieden een breed scala aan flexibele financieringsoplossingen die uw overgang naar duurzaamheid ondersteunen. We werken samen aan een stabiele economie en een duurzame samenleving.

Ontdek nu meer.